Talibowie - historia organizacji
Talibowie w Afganistanie i Pakistanie

Ruch talibów (dosłownie: tych, którzy poszukują Prawdy) wyłonił się w latach 90 z inicjatywy rządu pakistańskiego. Ugrupowanie zostało utworzone przez kilku islamskich duchownych, będących Pasztunami. Dzięki pomocy pakistańskich służb wywiadowczych, talibowie w 1994 r. wkroczyli na terytorium Afganistanu, pogrążonym wojną domową. W ciągu kilkunastu miesięcy przejęli kontrolę nad ok. 85% terytorium w kraju.

Początkowo prowadzona przez talibów kampania przeciwko korupcji i przestępczości została powitana z zadowoleniem przez wielu mieszkańców Afganistanu, którzy mieli dość bezprawia po blisko 20 latach wojen. Pomimo nacisków z Zachodu i Rosji, talibowie ostatecznie wprowadzili w Afganistanie surowe zasady szariatu (prawa islamskiego), coraz ostrzej gnębiąc społeczeństwo nawet za najdrobniejsze odstępstwa od wiary.

Podczas rządów w Afganistanie duchowy przywódca talibów mułła Mohammed Omar utrzymywał bliskie kontakty z liderem Al-Kaidy Osamą bin Ladenem. Po krwawych zamachach w USA z 11 września 2001 r., przeprowadzone przez Al-Kaidę, Stany Zjednoczone uznały, że Talibowie są jednym z głównych ogniw światowego terroryzmu.

6 października 2001 r. rozpoczął się długo oczekiwany atak na talibów i siatkę terrorystyczną, prowadzoną przez Osamę bin Ladena. W ciągu dwóch miesięcy talibowie stracili władzę w Afganistanie, dowództwo organizacji uciekło do Pakistanu. Talibowie bezpiecznie ukrywający się na pograniczu afgańsko-pakistańskim po przegrupowaniu się rozpoczęli falę terroru w Afganistanie, ich celem stawali się przede wszystkim zagraniczni żołnierze oraz nowe afgańskie władze.

Od 2012 roku wojska międzynarodowe zaczęły wycofywać się z operacji zbrojnych przeciwko talibom, pozostawiając je afgańskim żołnierzom. Z powodu nieudolności władz Afganistanu i słabo zmotywowanej armii tego kraju, talibowie w ciągu kilku lat zaczęli przejmować częściową kontrolę nad niektórymi afgańskimi prowincjami.

W lipcu 2015 r. poinformowano, że jednooki mułła Omar, który przez dwie dekady był duchowym przywódcą afgańskich talibów, nie żyje. Drugim emirem talibskim został mułła Mansur, który w 2016 r. zginął w amerykańskim nalocie. Od tego czasu talibami dowodzi mułła Hajbatullah Ahundzadeh.

29 lutego 2020 r. w Doha, stolicy Kataru podpisane zostało porozumienie pokojowe pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a talibami, co zakończyło najdłuższą, 18-letnią wojnę w historii Stanów Zjednoczonych. Amerykanie znacznie zmniejszyli liczebność swoich wojsk w Afganistanie.

Talibowie podjęli również negocjacje z rządem afgańskim, jednak nigdy nie osiągnięto porozumienia zadowolające obie strony. W sierpniu 2021 r. talibowie bez większego oporu ze strony afgańskiej armii ponownie przejęli kontrolę nad Afganistanem, w tym dotarli do Kabulu, gdzie obalili władzę prezydenta Ghaniego.